5 trận mưa sao băng lớn nhất, ấn tượng nhất trong lịch sử

24-06-2023, 9:15 am

Mưa sao băng là gì? Tại sao có mưa sao băng?

Trước hết chúng ta nên hiểu mưa sao băng là gì? và tại sao có mưa sao băng? Mưa sao băng là sự kiện thiên văn học vũ trụ ấn tượng nhất mà ai trong số chúng ta cũng mong ước được nhìn thấy 1 lần trong đời. Theo quan niệm của người xưa, khi nhìn thấy được sao băng và đồng thời ước 1 điều ước thì điều ước ấy sẽ thành sự thật. Vậy mưa sao băng là gì? Theo cách giải thích bằng khoa học thì một trận mưa sao băng là một sự kiện thiên thể.

Khi các vật thể thường là các thiên thạch hoặc vấn thạch bay vào quỹ đạo trái đất với tốc độ cực lớn khoảng 100.000km/h, các phân tử không khí trên đường đi của thiên thạch bị nung nóng bởi sóng xung kích, hoặc bị nén quá mạnh đến mức khiến nhiệt độ của sóng xung kích tăng lên đến hàng ngàn độ và làm cho các thành phần vật chất của thiên thạch bị nung đến nóng sáng, tạo thành nhiều vật thể nhỏ hơn (gọi là hạt bụi). Từ đó hiện tượng mưa sao băng ra đời.

1. Geminids – Mưa sao băng lớn nhất

Mưa sao băng Geminids là trận mưa sao băng được gây nên bởi tiểu hành tinh 3200 Phaethon – được coi là một tiểu hành tinh. Geminids được quan lần đầu tiên vào năm 1862, muộn hơn nhiều so với các trận mưa rào khác như Perseids (36 SCN) và Leonids (902 SCN). Các thiên thạch từ trận mưa này di chuyển chậm, có thể nhìn thấy vào tháng 12 và thường đạt cực đại vào khoảng ngày 6 đến ngày 14 tháng 12, với ngày cường độ cao nhất là sáng ngày 14 tháng 12. Trận mưa sao băng được cho là mạnh lên theo hàng năm và các trận mưa rào gần đây đã xuất hiện 120– 160 sao băng mỗi giờ trong điều kiện tối ưu, thường vào khoảng 02:00 đến 03:00 giờ địa phương.

Mưa sao băng Geminids xuất hiện vào giữa tháng 12 ở độ cao 100km so với mặt đất. Các thiên thạch di chuyển với tốc độ trung bình liên quan đến mưa khác, vào khoảng 22 dặm mỗi giây (35 km / s), khiến chúng ta khá dễ dàng để phát hiện. Geminids hiện được nhiều người coi là trận mưa rào thường niên (hàng năm) và hoạt động mạnh mẽ nhất. Geminids tan rã trong khi ở những độ cao trên 24 dặm (39 km).

Chúng có thể xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên bầu trời đêm và thường có màu hơi vàng. Ở phía bắc của đường xích đạo, có thể quan sát vào lúc hoàng hôn. Còn ở Nam xích đạo thì xuất hiện lúc nữa đêm và thưa dần về sáng. Đặc biệt, có những vệt sao băng phát sáng bay ngang và gần như trùng lặp vào đường chân trời, tạo nên hiện tượng “gặm Trái đất” (Earthgrazer).

2. Mưa sao băng Quadrantids – trận mưa sao băng sớm nhất trong năm

Quadrantids (viết tắt: QUA) là một trận mưa sao băng thường rơi vào tháng Giêng. Mưa sao băng Quadrantid đến từ những mảnh vụn của một tiểu hành tinh gọi là 2003 EH1, có khả năng nó là một phần của một sao chổi đã vỡ hàng thế kỉ trước. Các mảnh vụn đã đi vào khí quyển Trái đất vào đầu tháng 1 năm 2012 và mang lại một màn trình diễn ngắn kéo dài vài giờ đồng hồ.

Quadrantids là cơn mưa sao băng diễn ra vào những ngày đầu tiên trong năm mới (thường là từ 1/1 – 5/1). Cùng với Perseids và Geminids, Quadrantids là một trong những hiện tượng thiên văn đáng xem nhất trong năm.

Khi mưa sao băng này đạt đỉnh, bạn có thể quan sát tới 100 vệt sao mỗi giờ. Tuy nhiên, đỉnh điểm của cơn mưa sao băng này chỉ kéo dài vài tiếng đồng hồ chứ không tới vài ngày như các cơn mưa sao băng khác. Các bạn có thể quan sát nó bằng mắt thường hoặc kính thiên văn chuyên dụng.

Điểm sáng của trận mưa này nằm ở rìa phía bắc của chòm sao Boötes, không quá xa nhóm sao Bắc Đẩu. Nó nằm giữa phần cuối của Bắc Đẩu và tứ giác của các ngôi sao đánh dấu đầu của chòm sao Thiên Long. Mưa sao băng này được nhìn thấy rõ nhất ở bán cầu bắc, nhưng nó có thể được nhìn thấy từ 1 đến 50 ở vĩ độ nam bán cầu.

Điểm làm nên sức hấp dẫn của Quadrantids, đó chính là nguồn gốc có phần bí ẩn của mưa sao băng này. Trên thực tế, Quadrantids xuất phát từ một chòm sao có tên Quadrans Muralis từ thế kỷ XIX, song chòm sao này đã biến mất hoàn toàn trong bản đồ thiên văn học hiện đại.

Mặt khác, cho tới nay, “cha đẻ” của cơn mưa sao băng này vẫn còn gây rất nhiều tranh cãi. Nhiều giả thuyết cho rằng, Quadrantids là các mảnh thiên thạch nhỏ vỡ ra từ tiểu hành tinh 2003H1 nhưng cũng có người tin Quadrantids vốn xuất phát từ sao chổi C/1490 Y1.

3. Mưa sao băng Perseids – những đứa con của vị thần Perseus

Perseids là mưa sao băng lớn nhất bắt nguồn từ sao chổi Swift-Tuttle – ngôi sao chổi mất 133 năm để quay một vòng quanh mặt trời. Ngay từ năm 36, hình ảnh về sao băng này đã được người Trung Hoa cổ đại ghi lại. Tới năm 1865, con người đã tìm ra gốc tích của hiện tượng này.

Perseids là tên gọi của một trong những cơn mưa sao băng nổi tiếng nhất trên thế giới. Cái tên Perseids có gốc từ tiếng Hy Lạp cổ, gắn liền với Á thần Perseus. Trong tiếng Việt, hiện tượng này có biệt danh rất mỹ miều là Anh Tiên.

Ở Việt Nam, mưa sao băng Perseids có thể nhìn thấy từ giữa tháng 7 hàng năm, với đỉnh điểm hoạt động từ ngày 9 đến ngày 14 tháng 8, tùy thuộc vào vị trí cụ thể của sao chổi Swift-Tuttle. Khi đạt đỉnh, chúng ta có thể quan sát khoảng 60 vệt sao băng rơi mỗi giờ. Chúng có thể được nhìn thấy trên khắp bầu trời; tuy nhiên, do vòi hoa sen tỏa ra trong chòm sao Perseus, các Perseids chủ yếu có thể nhìn thấy ở Bắc bán cầu.

Điểm đặc biệt của Perseids là tần suất xuất hiện của quả cầu lửa (fire balll) rất cao. Đây cũng là một trong số ít những cơn mưa sao băng người Việt Nam có thể quan sát được bằng mắt thường. Thông thường, sao băng trong hiện tượng này bay vào khí quyển ở độ cao khoảng 80km so với mặt đất.

4. Mưa sao băng Orionids

Mưa sao băng Orionids đến từ sao chổi Halley (Halley cũng là nguyên nhân tạo ra mưa sao băng Eta Aquariids , xảy ra vào tháng 5 hàng năm). Orionids được đặt tên theo điểm chúng xuất phát, là bức xạ  nằm trong chòm sao Orion, và chúng có thể được nhìn thấy trên một khu vực rộng lớn của bầu trời.

Ngôi sao chổi Halley quay xung quanh mặt trời mỗi vòng chừng 75 đến 76 năm. Mưa sao băng Orionid diễn ra vào tháng 10 hằng năm và có thể kéo dài một tuần, trình diễn khoảng 50 đến 70 sao băng mỗi giờ lúc cực đại. Khi sao chổi đi qua Hệ Mặt trời, Mặt trời làm thăng hoa một phần băng, cho phép các hạt đá tách ra khỏi sao chổi. Các hạt này tiếp tục trên quỹ đạo của sao chổi và xuất hiện dưới dạng sao băng (“sao rơi”) khi chúng đi qua tầng khí quyển trên của Trái đất.

Lần đầu tiên mưa sao băng này được quan sát là vào các năm 1839 và 1940 bởi nhà quan sát E. C. Herrick. Lần đầu quan sát vào năm 1839 ông đã kết luận rằng trận mưa sao băng kéo dài từ mùng 8 tới 15 tháng 10. Lần quan sát năm 1840 ông đính chính rằng nó bắt đầu mùng 8 và kết thúc vào 25/10.

Tuy nhiên, người đầu tiên quan sát chính xác trận mưa sao băng này là nhà thiên văn Herschel, ông đã quan sát được 14 sao băng của trận này xuất phát từ khu vực của chòm sao Orion vào ngày 18/10/1864 và năm tiếp theo, ông đã kết luận cực điểm của nó chính là là 20/10/1965. Khi đó Orionids đã là một trong số những trận mưa sao băng lớn nhất hàng năm có thể quan sát.

Theo thời gian 1,5 thế kỉ trôi qua, các thiên thạch của Orionids vẫn còn rất nhiều trên khí quyển Trái Đất và chúng ta vẫn có thể quan sát trận mưa sao băng này. Nhưng mật độ sao băng nhỏ hơn trước khá nhiều. Nó không còn là một trận mưa sao băng thật sự lớn khi so sánh với các trận Perseids, Geminids hay thậm chí Leonids, nhưng vẫn là một hiện tượng thiên văn đáng chú ý với những người yêu thích quan sát bầu trời với mật độ những năm gần đây từ 25 tới 30 sao băng mỗi giờ.

5. Mưa sao băng Leonid – trận mưa sao băng có thể gây ra “bão”

Nguồn gốc	Tiểu hành tinh 3200 Phaethon
Nguồn gốc	Sao chổi Tempel-Tuttle
Ngày khám phá	Năm 920 SCN
Chòm sao	Sư tử
Ngày xảy ra trong năm	06 tháng 11 đến 30 tháng 11
Ngày cao điểm	17 tháng 11
Vận tốc	71 km / s
Vận tốc sao rơi/giờ	1.000 – 100.000
Nguồn gốc	Sao chổi Halley
Ngày khám phá	Tháng 10 năm 1839
Chòm sao	Orion (gần Betelgeuse)
Bài viết liên quan Những hình ảnh ấn tượng về cơ thể con người dưới kính hiển vi 27-11-2023, 10:21 am Ứng dụng của máy định vị GPS cầm tay 16-11-2023, 10:47 am Phát hiện hơi nước trên thiên thể Ganymede,đây sẽ là ngôi nhà thứ hai cho con người ? 07-08-2023, 10:15 am Phân biệt kinh tuyến và vĩ tuyến? 06-07-2023, 2:25 pm Kinh tuyến trục hệ tọa độ Quốc gia VN2000 06-07-2023, 2:16 pm Keo UV là gì? Cách sử dụng keo UV? 26-06-2023, 4:36 pm Quan sát không gian vũ trụ bằng kính thiên văn hay ống nhòm? 07-06-2023, 2:17 pm Tháng 6/2023 này Việt Nam sẽ được quan sát được hiện tượng thiên văn kỳ thú 07-06-2023, 10:22 am QUAN SÁT MÁU DƯỚI KÍNH HIỂN VI 29-05-2023, 8:56 am Đèn pin đội đầu nào tốt an toàn nhất hiện nay 21-02-2023, 10:47 am Đèn pin UV, đèn pin tia cực tím cầm tay là gì? 16-02-2023, 9:55 am GPS – Từ lợi thế, trở thành điểm yếu của Quân đội Mỹ 19-11-2022, 9:16 am Nhật khởi động hệ thống định vị toàn cầu (GPS) mới 11-11-2022, 9:34 am Tin nổi bật Cách chọn mua máy bộ đàm phù hợp nhất Tín Đức là đại lý phân phối ủy quyền của hãng Kenwood tại Việt Nam & Thông báo các model Kenwood chính hãng Tín Đức được chỉ định làm đại lý phân phối độc quyền của hãng FOMEI - Nga Đăng ký nhận bản tin khuyến mãi Kết nối với Tín Đức Thủ thuật nổi bật Cách giữ ống nhòm ổn định theo 7 cách dễ dàng Đèn UV và UVB cho cây trồng: Mọi điều bạn cần biết! 9 sự thật đáng kinh ngạc về vũ trụ. Những hình ảnh ấn tượng về cơ thể con người dưới kính hiển vi Ứng dụng của máy định vị GPS cầm tay Phát hiện hơi nước trên thiên thể Ganymede,đây sẽ là ngôi nhà thứ hai cho con người ? Camera nội soi đường ống là gì? Phân biệt kinh tuyến và vĩ tuyến? Kinh tuyến trục hệ tọa độ Quốc gia VN2000 Keo UV là gì? Cách sử dụng keo UV? Sản phẩm đã xem Bạn chưa xem sản phẩm nào Đăng ký nhận bản tin khuyến mãi Đăng ký ngay hộp email dưới đây và tiếp cận độc quyền mọi chương trình khuyến mãi từ Tín Đức Dịch vụ khách hàng Địa chỉ bán hàng uy tín tại Hà Nội Đổi trả hàng, hoàn tiền Chính sách vận chuyển Giải pháp mua sắm Tải tài liệu sản phẩm Liên hệ với chúng tôi Tại sao mua từ chúng tôi Hơn 10 năm kinh nghiệm nhập khẩu Toàn bộ sản phẩm đều chính hãng An toàn mua sắm và bảo mật Miễn phí vận chuyển mọi đơn hàng Bảo trì, bảo hành nhanh, uy tín Giới thiệu Về Tín Đức Tin tức & Báo chí Việc làm & Tuyển dụng Bản đồ đến Tín Đức Hệ thống phân phối sản phẩm Thông tin liên hệ Số 10/2 ngõ 99 Nguyễn Chí Thanh Quận Đống Đa, Hà Nội Điện thoại: (84-024) 37735884 Fax: (84-024) 37735891 Email: tdcmail@hn.vnn.vn Giờ làm việc 08:00-17:00 (T2->T6) 08:00-12:00 (T7) Đăng ký với bộ công thương © Copyright 2002-2023 Xem phiên bản mobile